Zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych

Co to są zaburzenia umiejętności szkolnych?

Zaburzenia umiejętności szkolnych to trudności w nauce (czytaniu, pisaniu, matematyce). Dziecko, mające nawet dobre możliwości intelektualne, nie jest w stanie opanować przewidzianego dla danego etapu edukacji poziomu umiejętności pisania, czytania lub dokonywania operacji matematycznych.

Przykładami zaburzeń umiejętności szkolnych są:

Zaburzenia czytania (dysleksja)
Zaburzenia rozumowania matematycznego (dyskalkulia)
Zaburzenia pisania (dysortografia, dysgrafia)

Co jest przyczyną zaburzeń umiejętności szkolnych?

predyspozycje genetyczne
nieprawidłowości w okresie prenatalnym i wczesnodziecięcym
urazy okołoporodowe

Kogo dotykają zaburzenia umiejętności szkolnych?

Dane statystyczne wskazują na 10% – 30% populacji dzieci z problemami dyslektycznymi (częściej chłopcy niż dziewczynki).
Zaburzenia dyskalkuliczne dotykają około 1% populacji dzieci w wieku szkolnym.
Dysleksja występuje częściej u dzieci, których rodzice mieli trudności w opanowaniu umiejętności czytania.

Jakie są objawy zaburzeń umiejętności szkolnych?

Poniżej przedstawiamy najbardziej charakterystyczne objawy poszczególnych zaburzeń, ale należy pamiętać, że symptomy mogą być bardzo zróżnicowane u poszczególnych dzieci.

Charakterystyczne objawy trudności w czytaniu:

Wolne tempo czytania
Znacznie ograniczone rozumienie odczytanego tekstu
Trudności w rozpoznawaniu słów
Mylenie słów podobnych

Symptomy zaburzeń w rozumowaniu matematycznym:

Trudność w dokonywaniu operacji arytmetycznych na liczbach (dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie)
Trudność w opanowaniu tabliczki mnożenia
Trudność w rozpoznawaniu znaków matematycznych
Słabe rozumienie operacji matematycznych
Trudność w odwzorowywaniu cyfr

Objawy zaburzeń pisania:

Trudność w opanowaniu prawidłowej pisowni ortograficznej i interpunkcji
Nieumiejętność zastosowania reguł pisowni
Trudność w formułowaniu zdań i wypowiedzi pisemnych
Niestaranne, mało czytelne pismo

Jak się diagnozuje zaburzenia umiejętności szkolnych?

Przejawy zaburzeń mogą być zaobserwowane przez rodziców lub nauczycieli – dziecko ma trudność w pisaniu i czytaniu, nie potrafi rozwiązywać zadań matematycznych, nie rozumie poleceń pisemnych, myli stronę prawą i lewą oraz litery i numery (np.: „b” z „d”, „12” z ”21”)
Diagnozę stawia psycholog po wnikliwym wywiadzie z rodzicami oraz badaniach psychologicznych dziecka.

Leczenie

Program leczenia opracowywany jest indywidualnie dla każdego dziecka, psycholog dziecięcy uwzględnia w nim:

wieku, stanu zdrowia i historii medycznej dziecka
rodzaju i głębokości zaburzenia
tolerancji i podatności dziecka na określone procedury terapeutyczne
zakładanych przyczyn pojawienia się zaburzenia

Terapia może obejmować:

zajęcia reedukacyjne dziecka
terapię indywidualną dziecka
ścisłą współpracę z rodzicami i nauczycielami dziecka

Zapobieganie zaburzeniom umiejętności szkolnych:

Dotychczas nie są znane metody zapobiegania tego rodzaju zaburzeniom. Wczesna diagnoza i podjęcie leczenia są bardzo ważne ponieważ zapobiegają pogłębianiu się trudności szkolnych i pojawieniu się w ich następstwie zaburzeń zachowania.