Zaburzenia odżywiania (anorexia, bulimia, otyłość, niechęć do jedzenia u dzieci)
Co to są zaburzenia odżywiania?
Są dwa podstawowe rodzaje zaburzeń odżywiania: jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa) oraz żarłoczność psychiczna (bulimia nervosa).
W przypadku jadłowstrętu psychicznego pacjent/ka dąży do ograniczenia masy ciała na różne sposoby. Każdorazowo podczas spożywania posiłku towarzyszy jej silny lęk przed przytyciem. Jednocześnie osoby dotknięte tym zaburzeniem nie dostrzegają w swoim wyglądzie niczego niepokojącego, wręcz starają się nadal, pomimo znacznego spadku masy ciała, dążyć do dalszego ograniczania ilościowego i jakościowego spożywanych posiłków.
Dla żarłoczności psychicznej charakterystyczne są epizody gwałtownego objadania się. W krótkim czasie osoba taka zjada bardzo duże ilości jedzenia i ma poczucie utraty kontroli nad tym zachowaniem. Aby zapobiec skutkom przejadania się pacjent stosuje różne metody pozbycia się nadmiaru pożywienia np. prowokując wymioty, intensywnie ćwicząc, stosując środki przeczyszczające.
Co jest przyczyną zaburzeń odżywiania?
W przypadku jadłowstrętu psychicznego i żarłoczności psychicznej uważa się, że przyczyn jest wiele. Na rozwój zaburzenia mają wpływ cechy osobowości pacjenta, zaburzenia hormonalne, czynniki genetyczne, czynniki społeczno- kulturowe oraz problemy rodziny.
Kto może zachorować?
Na jadłowstręt psychiczny chorują 6-12 razy częściej kobiety niż mężczyźni. W 10% początek choroby występuje przed okresem pokwitania, a w 75% przed 25rż. Okres największego zagrożenia to przedział pomiędzy 14 a 18 r.ż. Uważa się, że wzrost w ostatnich latach zachorowań na te chorobę wynika z niewydolności rodziny, wzrostu tempa życia, jak również wzrostu populacji wymagającej interwencji psychiatry dziecięcego.
Bulimia rozpoczyna się później niż jadłowstręt psychiczny tzn. pomiędzy 18 a 25 r.ż. Jednak może dotyczyć znacznie młodszych jak i starszych osób. Kobiety chorują 10 razy częściej niż mężczyźni.
Jakie są objawy zaburzeń odżywiania?
W przypadku jadłowstrętu psychicznego głównym objawem jest znaczny spadek wagi ciała do poniżej norm odpowiednich dla wieku i wzrostu,. Osoby chore często kryją się z ograniczeniem jedzenia, stosują różne sposoby, np. ukrywają jedzenie, noszą obszerne ubranie. Stopniowo oddalają się od rówieśników, zrywają kontakty społeczne. Cała ich uwaga i myśli koncentrują się na jedzeniu, jego kaloryczności i ilości, na jaką mogą sobie pozwolić. Często prowadzi to do rozwoju depresji.
Objawom psychicznym towarzyszą objawy somatyczne, m.in.:
Ponieważ nie mamy uprawnień placówek publicznych, diagnoza pedagogiczna dotycząca specyficznych trud
Objawy żarłoczności psychicznej to głównie napady objadania się, często w samotności, w nocy – bardzo dużymi ilościami pokarmu, często wielokrotnie przekraczającymi przeciętne ilości. Po ataku osoby chore na bulimię mają uczucie utraty kontroli, wstydu, winy, często myśli samobójcze. Potem następuje okres głodzenia się, aż do następnego ataku obżarstwa. Waga ciała utrzymuje się w normie lub nieznacznie poniżej normy. Nie dochodzi tutaj do zaniku miesiączki, ale cykle menstruacyjne mogą być nieregularne.
W wyniku tego typu zaburzeń odżywiania się może dojść do m.in.:
Leczenie:
Najważniejszym elementem leczenia jest psychoterapia indywidualna i terapia rodziny. Stosuje się też leczenie farmakologiczne.
W naszym gabinecie rodzinom z dzieckiem z zaburzeniami jedzenia proponujemy terapię poznawczo-behawioralną, wg modelu opracowanego przez Oxford Cognitive Therapy Centre w Wielkiej Brytanii. Leczenie prowadzone jest w trzech fazach:
Warunkiem podjęcia się przez nas ambulatoryjnej (poza szpitalem) pracy z adolescentem z zaburzeniami jedzenia i jego rodziną jest pozytywna opinia lekarza psychiatry i BMI (Body Mass Index) równy lub większy od 16. W czasie leczenia w naszym gabinecie dziecko jest pod stałą opieką psychiatry.