Co to są zaburzenia umiejętności szkolnych?
Zaburzenia umiejętności szkolnych to trudności w nauce (czytaniu, pisaniu, matematyce). Dziecko, mające nawet dobre możliwości intelektualne, nie jest w stanie opanować przewidzianego dla danego etapu edukacji poziomu umiejętności pisania, czytania lub dokonywania operacji matematycznych.
Przykładami zaburzeń umiejętności szkolnych są:
- Zaburzenia czytania (dysleksja)
- Zaburzenia rozumowania matematycznego (dyskalkulia)
- Zaburzenia pisania (dysortografia, dysgrafia)
Co jest przyczyną zaburzeń umiejętności szkolnych?
Wielu badaczy uważa, że czynniki takie jak:
- predyspozycje genetyczne,
- nieprawidłowości w okresie prenatalnym i wczesnodziecięcym oraz
- urazy okołoporodowe
są związane z występowaniem zaburzeń umiejętności szkolnych.
Kogo dotykają zaburzenia umiejętności szkolnych?
Dane statystyczne wskazują na 10% – 30% populacji dzieci z problemami dyslektycznymi (częściej chłopcy niż dziewczynki).
Zaburzenia dyskalkuliczne dotykają około 1% populacji dzieci w wieku szkolnym.
Dysleksja występuje częściej u dzieci, których rodzice mieli trudności w opanowaniu umiejętności czytania.
Jakie są objawy zaburzeń umiejętności szkolnych?
Poniżej przedstawiamy najbardziej charakterystyczne objawy poszczególnych zaburzeń, ale należy pamiętać, że symptomy mogą być bardzo zróżnicowane u poszczególnych dzieci.
Charakterystyczne objawy trudności w czytaniu:
- Wolne tempo czytania
- Znacznie ograniczone rozumienie odczytanego tekstu
- Trudności w rozpoznawaniu słów
- Mylenie słów podobnych
Symptomy zaburzeń w rozumowaniu matematycznym:
- Trudność w dokonywaniu operacji arytmetycznych na liczbach (dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie)
- Trudność w opanowaniu tabliczki mnożenia
- Trudność w rozpoznawaniu znaków matematycznych
- Słabe rozumienie operacji matematycznych
- Trudność w odwzorowywaniu cyfr
Objawy zaburzeń pisania:
- Trudność w opanowaniu prawidłowej pisowni ortograficznej i interpunkcji
- Nieumiejętność zastosowania reguł pisowni
- Trudność w formułowaniu zdań i wypowiedzi pisemnych
- Niestaranne, mało czytelne pismo
Jak się diagnozuje zaburzenia umiejętności szkolnych?
Przejawy zaburzeń mogą być zaobserwowane przez rodziców lub nauczycieli – dziecko ma trudność w pisaniu i czytaniu, nie potrafi rozwiązywać zadań matematycznych, nie rozumie poleceń pisemnych, myli stronę prawą i lewą oraz litery i numery (np.: „b” z „d”, „12” z ”21”)
Diagnozę stawia psycholog po wnikliwym wywiadzie z rodzicami oraz badaniach psychologicznych dziecka.
Leczenie.
Program leczenia opracowywany jest indywidualnie dla każdego dziecka, psycholog dziecięcy uwzględnia w nim:
- wieku, stanu zdrowia i historii medycznej dziecka
- rodzaju i głębokości zaburzenia
- tolerancji i podatności dziecka na określone procedury terapeutyczne
- zakładanych przyczyn pojawienia się zaburzenia
Terapia może obejmować:
- zajęcia reedukacyjne dziecka
- terapię indywidualną dziecka
- ścisłą współpracę z rodzicami i nauczycielami dziecka
Zapobieganie zaburzeniom umiejętności szkolnych:
Dotychczas nie są znane metody zapobiegania tego rodzaju zaburzeniom. Wczesna diagnoza i podjęcie leczenia są bardzo ważne ponieważ zapobiegają pogłębianiu się trudności szkolnych i pojawieniu się w ich następstwie zaburzeń zachowania.
