Choć bycie nianią wielu młodym osobom wydaje się bardzo prostym i nie wymagającym żadnych kwalifikacji zajęciem, praktyka pokazuje, że nie każdy, a wręcz niewiele osób, ma do tego predyspozycje.
Wydaje się, że podstawowym warunkiem do podjęcia się tego rodzaju pracy jest przeżywanie radości i przyjemności w kontakcie z dzieckiem. Jeśli niania nie jest w stanie wykrzesać z siebie tych emocji, a zamiast nich najczęściej czuje irytację, nudę czy bezradność – to ważny sygnał, by poszukać sobie innego rodzaju pracy. Tylko głównie pozytywne emocje w kontakcie z dzieckiem skłonią osobę opiekującą się nim do obserwowania bacznie zmian w zachowaniu dziecka, zastanawiania się nad jego potrzebami, szukania rozwiązań w trudnych sytuacjach i odpowiedzi na codziennie pojawiające się pytania w fachowych książkach, czasopismach, u przyjaciół, rodziców własnych i dziecka. Jeśli zatem niania spełnia ten podstawowy warunek – tzn. lubi dzieci – niech wzmacnia to w sobie poprzez stałe doskonalenie się w tej dziedzinie. Wtedy ona sama, ale też jej podopieczni oraz ich rodzice będą się czuli bezpiecznie.
Dobra niania daje poczucie bezpieczeństwa-dziecku i jego rodzicom. Potrafi wyznaczyć bezpieczne granice dla rozwoju i zabawy oraz dla relacji własnej z dzieckiem i z jego rodzicami. Jeśli ma z tym trudności i nie podejmuje kroków, by je pokonać, dziecko natychmiast to wyczuwa i po prostu zachowuje się tak, by wymusić na niej lub innych dorosłych wyznaczenie tych granic.
Bardzo ważna jest komunikacja niani z rodzicami dziecka. Jeśli jej zabraknie dziecko często żyje w dwóch różnych rzeczywistościach. Jest to dla niego trudne – co zwykle demonstruje złym zachowaniem.
Niewłaściwe i nasycone negatywnymi uczuciami zachowanie dziecka powinno być zawsze sygnałem dla niani, że coś się z dzieckiem dzieje złego i potrzebuje ono pomocy. Jeśli tak je zinterpretuje, a nie jako atak dziecka na jej osobę – wtedy dużo łatwiej zachować obiektywizm i szukać rozwiązania problemu. Gdy niania postrzega zachowanie dziecka jako skierowane przeciwko niej samej wtedy nie pozostaje nic poza obroną. Ta z kolei wywołuje atak lub obronę ze strony dziecka i rozpoczyna się walka, z której wszyscy wychodzą poszkodowani.
Nie bez znaczenia jest też rodzaj relacji niani z rodzicami dziecka. Relacja oparta na wzajemnym szacunku i zaufaniu wzmacnia relacje obu stron z dzieckiem. Gdy brak jest szacunku lub zaufania dziecko nie czuje się pewnie i bezpiecznie z nianią i – znowu – jak to dziecko, źle się zachowuje. Gdy zdarza się, że źródło braku zaufania do niani leży po stronie rodziców – bo na przykład są nadmiernie lękowi lub zbyt perfekcjonistyczni lub ogólnie mają tendencję do podważania kompetencji i autorytetów – warto wtedy szczerze porozmawiać z nimi o tej sytuacji i zastanowić nad możliwymi rozwiązaniami.
Podsumowując, dobra niania:
• lubi dzieci;
• uczy się o nich i od nich i stale podnosi swoje umiejętności i wiedzę na ich temat;
• często i szczerze rozmawia o dziecku z rodzicami i innymi osobami mogącymi dać jej wsparcie;
• wyraża szacunek dla dziecka i jego rodziców i swoją postawą budzi ich zaufanie.
Robiąc to wszystko daje poczucie bezpieczeństwa otoczeniu i sobie samej, będącego podstawą dla wszechstronnego rozwoju.
Małgorzata Rymaszewska, psycholog, Gabinet Rodzice i Dzieci